เวลานึกถึงนามสกุลของคนเวียดนาม เชื่อว่าเกือบทุกคนจะต้องนึกถึงนามสกุล “Nguyen” หรือ “เหงียน” อย่างแน่นอน เพราะคนดังในเวียดนามส่วนใหญ่ก็ใช้นามสกุลนี้ ไม่ว่าจะเป็นอดีตประธานาธิบดีของเวียดนามอย่าง เหงียน ซวน ฟุก หรือว่าจะเป็นนักแสดงชาวอเมริกัน-เวียดนามอย่างจอห์นนี่ เหงียน และ Scotty Nguyen ที่เป็นนักโป๊กเกอร์มืออาชีพต่างก็ใช้นามสกุลนี้กันทั้งนั้น
แล้วเคยสงสัยกันไหมว่าทำไมนามสกุลเหงียนถึงเป็นนามสกุลที่ฮอตฮิตกันในหมู่ชาวเวียดนามจนติดอันดับหนึ่งใน 100 นามสกุลในสหรัฐอเมริกาและออสเตรเลีย Dope Eyes จะพาทุกคนไปดูสาเหตุที่ทำให้ “เหงียน” เป็นนามสกุลที่คนกว่าหลายล้านคนทั่วโลกใช้กัน
ก่อนอื่นเราต้องรู้จักวิธีการเรียงชื่อนามสกุลของชาวเวียดนามกันก่อน โดยชาวเวียดนามจะเรียง นามสกุล ชื่อกลาง และชื่อต้น ตามลำดับ ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากประเทศจีน นอกจากนี้คำว่าเหงียน ยังมีรากศัพท์มาจากภาษาจีนกลางคือคำว่า “หร่วน (Ruan)” ที่แปลว่าเครื่องดนตรีแบบดีดชนิดหนึ่ง และยังเป็นนามสกุลของชาวจีนทางตอนใต้อีกด้วย
หร่วน (Ruan) พิณพระจันทร์
ที่มาของคำว่าเหงียนนามสกุลยอดฮิตในเวียดนาม
ตรัน ถู โด (Tran Thu Do)
คำว่าเหงียนคาดว่าเข้ามาในประเทศเวียดนามตั้งแต่ช่วงราชวงศ์ตรัน Tran ที่เป็นราชวงศ์ที่ปกครองเวียดนามยาวนานที่สุด โดยปกครองมาตั้งแต่ช่วง 1225 - 1440 หรือกว่า 215 ปี เหตุการณ์เริ่มต้นจากผู้นำของตระกูลตรัน อย่าง ตรัน ถู โด (Tran Thu Do) มีคำสั่งให้ล้มล้างราชวงศ์ลี หรือ Ly Dynasty ที่ปกครองในยุคก่อนหน้า โดยมีคำสั่งให้กวาดล้างผู้คนจากตระกูลลีให้หมดไปเพื่อป้องกันการต่อต้าน ดังนั้นคนในตระกูลลีส่วนใหญ่จึงเปลี่ยนนามสกุลเป็นเหงียนตามเพื่อเลี่ยงการโดนข่มเหง และการกวาดล้างตระกูล จนในที่สุดในปี 1802 ราชวงศ์เหงียนนำโดย จักรพรรดิ เบ๋า ได๋ กษัตริย์องค์สุดท้ายก็ได้ขึ้นมาปกครองเวียดนามสำเร็จและกลายราชวงศ์สุดท้ายที่ได้ปกครองเวียดนาม
แต่ในช่วงแรกนั้นถึงแม้ว่านามสกุลเหงียนจะเป็นที่แพร่หลาย แต่ก็เป็นที่แพร่หลายเฉพาะในหมู่ชนชั้นสูงเท่านั้น จนกระทั่งในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ประเทศเวียดนามได้ตกเป็นเมืองอณานิคมของฝรั่งเศส ทางการฝรั่งเศสจึงได้มีการออกสำรวจสำมะโนครัวของชาวเวียดนามและพบว่าชาวบ้านในสมัยนั้นไม่ได้รับอนุญาตให้มีนามสกุลใช้ ด้วยความที่ฝรั่งเศสต้องการจัดระเบียบบ้านเมืองให้ชาวเวียดนามทุกคนมีนามสกุลใช้เป็นของตัวเองจึงได้ให้ชาวบ้านเหล่านั้นใช้นามสกุลเหงียนเช่นกัน เพื่อเป็นการยกย่องและให้เกียรติกับราชวงศ์สุดท้ายที่ปกครองเวียดนาม
ด้วยเหตุนี้เองจึงไม่แปลกใจเลยว่าทำไมทุกวันนี้คนเวียดนามส่วนใหญ่กว่า 38 ล้านคนจาก 97 ล้านคนทั่วประเทศถึงได้ใช้นามสกุลนามสกุลเหงียนเหมือนกัน ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้เป็นญาติหรือมีเชื้อสายที่เกี่ยวข้องกันเลย
นามสกุลยอดฮิตที่มีคนใช้กว่าทั่วโลก
และดูเหมือนว่านามสกุลเหงียนนั้นจะไม่เพียงเป็นนามสกุลที่ฮิตกันในหมู่ชาวเวียดนามเท่านั้น แต่ในต่างประเทศที่มีชาวเวียดนามโพ้นทะเลอาศัยอยู่นั้นก็มีนามสกุลนี้อยู่มากเช่นกัน เพราะจากการสำรวจ นามสกุลเหงียนเป็นนามสกุลที่นิยมใช้กันมากที่สุดเป็นอันดับที่ 7 ในออสเตรเลีย เป็นอันดับที่ 54 ในฝรั่งเศส และเป็นนามสกุลที่นิยมใช้กันมากเป็นอันดับที่ 57 ในอเมริกา
หลายคงอาจจะตกใจกับความนิยมของนามสกุลเหงียนในประเทศเหล่านี้ แต่หากคุณย้อนเวลากลับไปในช่วงปี 1887 ที่ฝรั่งเศสได้ยึดครองเวียดนาม ในช่วงที่เกิดสงครามอินโดจีนครั้งแรกตั้งแต่ปี 1946 ถึง 1950 หลังจากนั้นไม่นาน สหรัฐฯ ก็เข้าร่วมรบและทำให้สงครามเวียดนาม (หรือสงครามอินโดจีนครั้งที่สอง) เริ่มต้นขึ้น สงครามนี้ทำให้ผู้ลี้ภัยชาวเวียดนามจำนวนมากอพยพไปทั้งสองประเทศทั้งในระหว่างและหลังเกิดความขัดแย้ง และประเทศออสเตรเลียเองก็เป็นอีกจุดหนึ่งมุ่งหมายที่ชาวเวียดนามที่ลี้ภัยหลั่งไหลหลั่งไหลกันเข้าไปตั้งรกราก เนื่องจากออสเตรเลียได้มีการแก้ไขนโยบายการย้ายถิ่นฐาน ซึ่งจากการแก้ไขนโยบายในครั้งนั้นคาดว่าในช่วงระหว่างปี 1975 ถึง 1982 มีผู้ลี้ภัยชาวเวียดนามเกือบ 60,000 คนเข้าไปตั้งรกรากในประเทศออสเตรเลีย
สงครามเวียดนาม
และนี่ก็คือเรื่องราวและที่มาของนามสกุล เหงียน นามสกุลที่คนเวียดนามใช้กันมากที่สุดและเป็นอีกหนึ่งเอกลักษณ์ของชาวเวียดนามที่ทำให้คนจดจำไปทั่วโลก